نکات مهم پیرامون استاندارد باسداکت
نکات مهم پیرامون استاندارد باسداکت که مهندسان برق باید بدانند.
بی شک کمتر مهندس مجربی مشغول به فعالیت در حوزه برق می باشد که با استاندارد های IEC آشنا نباشد.
(آی،ای،سی) IEC مخفف کلمه International Electro technical Commission
می باشد به معنی کمیته یا موسسه بین المللی برق
این موسسه استاندارد ، غیرانتفاعی و غیردولتی است که استانداردهای بینالمللی کلیه فنآوریهای مرتبط با الکترونیک و الکتریسیته (در کنار هم با نام الکتروتکنولوژی شناخته میشوند) را تهیه و منتشر میکند.
پس باید بدانیم در حرفه ما مهندسان برق ، تولید کنندگان تجهیزات برقی ملزم می باشند مطابق و همگام با استانداردهای IEC اقدام به تولید تجهیزات نمایند.
برای جلوگیری از طولانی شدن مطالب به موضوع اصلی (باسداکت) خواهیم پرداخت.
مسلماً باسداکت نیز مانند هر تجهیز برقی دیگری نیاز به استاندارد دارد.
استانداردIEC باسداکت در سال ۱۹۷۵ با کد 6-60439 مدون شده است
با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی مسلماً باید استاندارد باسداکت نیز اصلاح میشد.
پس در طول سالها کد 2-60439 دستخوش تغییراتی شد به گونه ای که
یکبار در سال ۱۹۸۷ ورژن ۲ این استاندارد و
بار دیگر در سال 2005 ورژن ۳ این کد استانداردی مدون شده و منتشر گردید.
تایپ تست های موجود در این استاندارد که هر تولید کننده باسداکت ملزم به دریافت آنها از لابراتوارها و آزمایشگاه های مرجع بین المللی می باشد عبارتند از:
- Temperature rise limits
- Dielectric properties
- Short circuit strength
- Effectiveness of protective circuit
- Clearance and creep age distance
- Mechanical operation
- Degree of protection
- Electrical characteristics
- Structural strength
- Crushing resistance
- Resistance of insulating material to abnormal heat
- Flame propagation test
پس از انجام تست های فوق بر روی قطعات باسداکت در صورت Pass کردن تست ها در آزمایشگاه های مرجع بین المللی(مانند: IPH آلمان ، VEIKI-VNL مجارستان ، RST آلمان ، MPA آلمان) شرکت های تولید کننده باسداکت میبایست تمامی مدارک تائید تست هر رنج آمپراژ باسداکت را به موسسات صحّه گذاری بین المللی (مانند: LOVAG ، ASTA ، KEMA) ارائه کنند تا در نهایت یک Cetification برای یک رنج آمپراژ صادر گردد.
نکته مهم و قابل توجه:
پس از سالها بررسی و تحقیق و آزمایشات فراوان به جهت جلوگیری از بروز خطر در استفاده از باسداکت ، کمیته استاندارد IEC شرایط برخی از تست های باسداکت را بسیار سختگیرانه تر و با تمرکز بسیار زیاد بر آنها تدوین نمود به دلیل همین تغییرات فاحش نهایتاً کد استانداردی باسداکت در سال ۲۰۱۲ از 2-60439 به کد 6-61439 تغییر کرد .
کمیته IEC کد 2-60439 را به طور کامل از رده خارج کرده و استاندارد مدون شده جدید را با کد6-61439 را جایگزین آن نموده است.
لذا تمامی تولید کنندگان باسداکت در دنیا از سال ۲۰۱۲ به بعد ملزم به رعایت استاندارد جدید باسداکت می باشند .
و استفاده از استاندارد قبلی باسداکت به هیچ عنوان قابل قبول نمی باشد.
در ذیل تغییرات اعمال شده در استاندارد 6-61439 عنوان شده است:
Increased requirements for insulating materials and transient overvoltages withstand tests.
Temperature rise verification:
- Verification by test of each functional unit loaded alone with its rated current
- Clear methods for the selection of representative samples of an Assembly system to be tested
- Test done in 4 steps: individual functional units, main and distribution busbars, and complete Assembly
- Heating resistors only allowed to simulate circuits adjacent to a circuit under test
- Possible verification by comparison with a tested design under strict conditions, including derating
- Exemption of test (calculation) only allowed up to 1600 A instead of 3150 A under strict conditions, including a 20% derating.
Possible short-cricuit withstand verification by comparison with a tested design under strict condition
200 operating cycles instead of 50 for locking, interlocking and withdrawable parts
Lifting test (from IEC 62208)
Corrosion resistance test for metallic parts (from IEC 62208).
در ایران نیز "پژوهشگاه نیرو" که متولی صحّه گذاری بر تائیدیه های بین المللی می باشد در حال حاضر مطابق با آخرین استاندارد IEC اقدام به تائید و صحّه گذاری می نماید.
تصاویر ذیل مدارک ابطال شدن استاندارد 2-60439 و جایگزین شدن استاندارد 6-61439 می باشد.
سایت رسمی IEC:
سایت شرکت زیمنس:
سایت شرکت ABB:
سایت شرکت GE:
تهیه شده توسط تیم فنی شرکت ارشک صنعت (مانا کنترل سیستم)